Jak wygląda wesele i ślub w Afganistanie? Zamiast tortu i „Sto lat” – są procesje z muzyką na żywo i ręce zdobione henną, a panna młoda… mówi trzy razy „nie”, zanim powie „tak”. Ślub tutaj to nie tylko ceremonia, lecz całe widowisko – pełne symboli, emocji i rytuałów nieznanych w Europie. Czas odkryć piękno afgańskich tradycji ślubnych!

Ślub w Afganistanie, czyli tradycje ślubne i perskie rytuały

ث: شیرینی‌خوری

Shirin Khori – Słodkie zaręczyny

Wszystko zaczyna się od Khastegari – formalnej wizyty rodziny pana młodego u rodziny panny młodej z propozycją małżeństwa. Gdy obie strony wyrażą zgodę, następuje zwyczajowe dzielenie się ciastkiem (Shirin Khori) i wymiana prezentów (Tohfa), by uczcić zaręczyny. „Jedzenie słodyczy” to tradycyjna forma przypieczętowania zgody na planowany ślub. Jeśli zaręczyny byłyby ciastkiem, to Shirin Khori byłoby lukrem – obowiązkowym, klejącym i bardzo słodkim.

بله گرفتن با شرم

Baleh gereftan ba sharm – Trzy razy „nie”

Gdy pada pytanie o zgodę na ślub, panna młoda tradycyjnie… milczy lub mówi „nie”. To nie oznaka wątpliwości, tylko pięknie wyreżyserowany teatr – tzw. przyjęcie oświadczyn z zawstydzeniem, które jest oznaką jej skromności. Wiadomo, że „tak” padnie – ale dopiero, gdy wszyscy zdążą się odpowiednio… zestresować! Ten zwyczaj wciąż praktykowany jest podczas tradycyjnego wesela w Afganistanie.

ت: مهر

Mahr – Islamski posag

Przed ślubem w Afganistanie pan młody bierze na siebie zobowiązanie finansowe wobec panny młodej. W tradycji perskiej częściej jest ono symboliczne – róża, Koran, złote monety, w afgańskiej bywa wysokie – zależy od rodziny i tego, jak potoczą się negocjacje. Niczym na targu w Stambule! Częścią zobowiązania rodziny męża w ramach mahr jest uszycie lub zakup sukni ślubnej dla panny młodej (Jara). W wielu regionach to właśnie teściowie wybierają jej strój oraz biżuterię na ten ważny dzień. Z kolei z domu panny młodej wychodzi jehaiz – wyprawka, czyli ubrania, kosmetyki i domowe drobiazgi na nowy początek.

ش: شب حنا

Shab-e Henna – Wieczór henny

Dzień przed ślubem to czas na wieczór, podczas którego panna młoda (a czasem i pan młody) mają dekorowane dłonie i stopy skomplikowanymi wzorami z henny. To okazja do śpiewu, tańca i świętowania z najbliższymi. Henna ma przynieść szczęście, ochronić przed złym okiem i… dać kobietom pretekst do relaksu przed ślubem. Tak właśnie zaczyna się wesele w Afganistanie – od kolorów, muzyki i serdecznej atmosfery.

ن: نمکدان

Namkdan – Solniczka szczęścia

W niektórych regionach Afganistanu pojawia się wyjątkowy rekwizyt – ozdobna solniczka niesiona przez pannę młodą lub jej matkę jako symbol oczyszczenia, ochrony i pomyślności. Sól w tej tradycji działa trochę jak talizman – ma chronić przed zazdrością i nieszczęściem. Czasem zawartość namkdan rozsypuje się rytualnie na progach. Ten symboliczny gest to jeden z bardziej nietypowych, a zarazem pięknych elementów afgańskich tradycji ślubnych.

ب: بارات

Baraat – Procesja pana młodego

W dniu ślubu czas na wielkie wejście – czyli Baraat. To uroczysta, głośna i radosna procesja, w której pan młody wraz z rodziną i przyjaciółmi wyrusza do domu panny młodej. Często towarzyszy im muzyka na żywo, taniec, a nawet fajerwerki. Jeśli myślisz, że to trochę jak polskie „wykupiny”, to masz rację – tylko z większym rozmachem, często na koniach, w bogatych strojach i z obowiązkowym przystankiem na taniec w środku ulicy. Afgańskie wesele zaczyna się tu… jeszcze zanim się zacznie!

چ: روخاستی

Ru-khasti – Rytuał pożegnania

Na afgańskim weselu płacząca panna młoda to nie powód do zmartwień – to forma okazania szacunku rodzinie, z którą się żegna. Nawet jeśli serce śpiewa z radości, to łezka w oku mile widziana – bo bez teatralnego pożegnania wesele się nie liczy. Gdy panna młoda płacze, rodzina przekazuje jej błogosławieństwo na nową drogę życia. Ten wzruszający zwyczaj to piękny element każdej tradycyjnej ceremonii ślubnej w Afganistanie.

پ: فال حافظ

ح: اتن

Attan – Taniec w kręgu

Narodowy taniec Afganistanu, pełen energii i rytmu – wykonywany grupowo, zwykle przez mężczyzn, z dynamicznymi obrotami i uderzeniami stóp. Czasem dołączają także kobiety – razem tańczą dopóki starczy im sił. Jeśli myślisz, że polski taniec góralski to żywioł, poczekaj, aż zobaczysz 20 Afgańczyków podskakujących do dźwięków bębna! Ten taniec to obowiązkowy punkt każdego tradycyjnego wesela w Afganistanie – i jedno z najbardziej widowiskowych przeżyć.